Xây dựng nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, phục vụ nhân dân, lấy hạnh phúc của người dân làm trung tâm của sự phát triển.
Trong tiến trình phát triển đất nước, cải cách hành chính luôn được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa chiến lược trong công cuộc đổi mới. Một nền hành chính hiện đại, hiệu quả, vì nhân dân phục vụ không chỉ là yêu cầu tất yếu mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Những năm gần đây, công cuộc cải cách hành chính ở Việt Nam đã có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, tạo nên bước đột phá trong xây dựng nền hành chính hiện đại, minh bạch và gần dân hơn bao giờ hết.
1. Cải cách hành chính – Nền tảng của quản lý nhà nước hiện đại
Cải cách hành chính được hiểu là quá trình đổi mới, hoàn thiện tổ chức và hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước, hướng tới mục tiêu phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp. Đây là một trong ba khâu đột phá chiến lược, đóng vai trò nền tảng trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, của dân, do dân và vì dân.
Trọng tâm của cải cách hành chính là đơn giản hóa thủ tục, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, hiện đại hóa nền hành chính, đồng thời xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chuyên nghiệp, liêm chính và tận tâm. Mục tiêu cuối cùng là hình thành một nền hành chính công khai, minh bạch, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo chất lượng phục vụ.
2. Những kết quả nổi bật trong công cuộc cải cách hành chính
Trong những năm qua, Việt Nam đã triển khai đồng bộ Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 – 2030, với sáu nội dung trọng tâm: cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải cách tổ chức bộ máy, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, cải cách tài chính công và hiện đại hóa nền hành chính.
Kết quả nổi bật dễ nhận thấy nhất là thủ tục hành chính ngày càng được đơn giản hóa, công khai và minh bạch hơn. Hàng nghìn thủ tục rườm rà, chồng chéo đã được rà soát, cắt giảm; nhiều quy trình được tinh gọn, rõ ràng, dễ thực hiện. Các địa phương đồng loạt triển khai mô hình một cửa, một cửa liên thông, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp khi giao dịch với cơ quan hành chính.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý và cung cấp dịch vụ công trực tuyến cũng tạo nên bước chuyển mạnh mẽ. Hệ thống Cổng Dịch vụ công quốc gia, hệ thống quản lý văn bản điện tử, cơ sở dữ liệu dân cư và định danh điện tử đã giúp giảm đáng kể thời gian, chi phí cho người dân, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong thực thi công vụ.
Nhiều địa phương đã xây dựng mô hình “chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ”, chú trọng nâng cao kỹ năng giao tiếp, thái độ phục vụ của cán bộ, công chức. Chỉ số Cải cách hành chính (PAR INDEX), Chỉ số hài lòng của người dân (SIPAS) và Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của nhiều tỉnh, thành phố có sự cải thiện rõ rệt, thể hiện niềm tin ngày càng tăng của người dân vào bộ máy hành chính.
3. Hiện đại hóa nền hành chính – động lực phát triển đất nước
Một nền hành chính hiện đại không chỉ là việc ứng dụng công nghệ mà còn là sự thay đổi toàn diện về tư duy và phương thức làm việc. Từ mô hình hành chính “quản lý – chỉ huy” truyền thống, bộ máy nhà nước đang từng bước chuyển sang mô hình “hành chính phục vụ”, trong đó người dân là trung tâm, cơ quan nhà nước đóng vai trò hỗ trợ, đồng hành.
Việc xây dựng Chính phủ điện tử, tiến tới Chính phủ số và Chính quyền số đang được đẩy mạnh ở các cấp. Các dịch vụ công trực tuyến mức độ toàn trình và một phần cho phép người dân nộp hồ sơ, nhận kết quả hoàn toàn qua mạng, hạn chế tiếp xúc trực tiếp, giảm chi phí xã hội và nâng cao tính minh bạch.
4. Lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo
Cải cách hành chính chỉ thực sự có ý nghĩa khi mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Chính vì vậy, phương châm “lấy sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp làm thước đo hiệu quả hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước” đã trở thành định hướng xuyên suốt trong quá trình đổi mới.
Các cơ quan hành chính từ Trung ương đến địa phương không ngừng đổi mới phong cách làm việc, cải thiện chất lượng phục vụ, nâng cao tinh thần trách nhiệm, kỷ luật, kỷ cương trong đội ngũ cán bộ, công chức. Nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo đã được nhân rộng như: “Chính quyền thân thiện”, “Chính quyền đồng hành cùng doanh nghiệp”... giúp rút ngắn khoảng cách giữa chính quyền và nhân dân.
Nhờ đó, hình ảnh người cán bộ, công chức trong mắt người dân ngày càng gần gũi, thân thiện hơn. Thủ tục hành chính được giải quyết nhanh gọn, minh bạch, góp phần củng cố lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước.
5. Thách thức và giải pháp trong thời gian tới
Dù đạt được nhiều kết quả quan trọng, song công tác cải cách hành chính vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn, như: một số thủ tục còn rườm rà, công tác phối hợp liên thông chưa đồng bộ,…
Để tiếp tục tạo đột phá, cần tập trung thực hiện một số giải pháp chủ yếu sau:
Hoàn thiện thể chế, pháp luật về hành chính nhà nước, đảm bảo tính đồng bộ, khả thi, minh bạch.
Đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân.
Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là kỹ năng số, kỹ năng giao tiếp, thái độ phục vụ.
Nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, gắn kết quả cải cách hành chính với công tác thi đua – khen thưởng.
Tăng cường kiểm tra, giám sát, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, đảm bảo công khai, minh bạch trong thực thi công vụ.
6. Kết luận
Cải cách hành chính là bước đột phá quan trọng để xây dựng một nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, vì nhân dân phục vụ. Đây không chỉ là nhiệm vụ của riêng cơ quan nhà nước mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của từng cán bộ, công chức và của toàn xã hội.
Khi bộ máy hành chính hoạt động hiệu quả, thủ tục được đơn giản, minh bạch và cán bộ gần dân, tận tâm, thì lòng tin của nhân dân sẽ được củng cố, môi trường đầu tư – kinh doanh được cải thiện, và tiềm năng phát triển quốc gia sẽ được khai mở mạnh mẽ.
Cải cách hành chính vì thế không chỉ là một chương trình hành động, mà còn là cam kết chính trị của Nhà nước ta đối với nhân dân, hướng tới mục tiêu cuối cùng: “Xây dựng nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, phục vụ nhân dân, lấy hạnh phúc của người dân làm trung tâm của sự phát triển.”